Voor Yoga International schreef ik dit artikel over de relatie tussen wandelen en dieper luisteren. Want wandelen is meditatief én een weg naar dieper kunnen luisteren. Gepubliceerd in januari 2019.
Zelfs gewoon wandelen is meditatie
Het belangrijkste van meditatie is niet het zitten, maar: nu zijn, hier zijn, een staat van zijn die je de gelegenheid geeft om te luisteren naar wat zich aandient in dat moment. ‘It’s a way to allow your true nature to express itself,’ verwoordt spiritueel leraar Adyashanti het in een geleide meditatie met het thema The Art of Listening: ‘It’s a way of allowing something in you to kind of come forward into consciousness. Something quiet to come forward.’
Ontdekkingen
Het begint voor de meesten wel met zitten. Bij mij ook, op blote voeten sloop meditatie via yoga mijn leven binnen. Maar op een dag kwam ik net als iedereen tot de conclusie dat de beoefening in de serene omgeving van een school niet hetzelfde is als omgaan met pijnlijke levenservaringen of onverstoorbaar je pad vinden, of op dat pad blijven wandelen en luisteren bij het lawaai en de afleiding van het dagelijks leven. Het is wel een goed begin. Ik kreeg behoefte meditatie nog meer te belichamen in de omgang met mezelf, anderen en mijn leefomgeving, en de ontdekkingen die ik deed tot expressie laten komen onder de modderige omstandigheden van het dagelijks leven.
Op dat punt aangekomen ligt meditatie voor het oprapen. Alle situaties lenen zich ervoor om te vertragen en te luisteren. Wandelen, bijvoorbeeld. Een paar jaar geleden begon ik een wandelexperiment waarbij ik mezelf binnen de stad zoveel mogelijk te voet wilde verplaatsen. Ik leerde het lopen opnieuw waarderen. Het wagenpark van onze verre voorouders bestond vooral uit de benenwagen, lopen was voor hen een vanzelfsprekend vervoermiddel. Tegenwoordig nemen we liever de fiets, scooter, auto, of het openbaar vervoer. Met tijdwinstverslaving als dwingend excuus. De vanzelfsprekendheid waarmee we tijd willen besparen, op alles, zit zo diep dat tijd vrijmaken om tijd te ‘verspillen’ aan trager bewegen alle logica te boven gaat.
Stoeptekeningen
Ik merk dat zelf ook. Per fiets kosten de meeste bestemmingen in de stad me maximaal dertig minuten tijd. Wandelend doe je er overal drie keer langer over, dus al je routes moet je herberekenen. In het begin zitten gedachten je daarbij flink op de hielen. Je denkt: Op de fiets had ik er al kunnen zijn. En je denkt: Kom ik wel op tijd? En steeds denk je: Wat gaat dit langzaam. Ongemerkt schroef je je wandeltempo wat op.
Toen ik vaker ging lopen, ging ik weer voelen hoeveel behoefte het lichaam eraan heeft. Het riep er zelfs zeurderig om. Ik voel het aan mijn hamstrings als ik te lang gezeten heb. Behalve dat, viel me nog meer op terwijl ik van thuis naar station, winkel, markt, opdrachtgevers en yogaschool liep. Het lag nogal voor de hand: ik zag zoveel meer details. Planten in tuinen en tussen tegels, versieringen aan gevels, poezen in vensterbanken, versierde wandtegels in portieken, stoeptekeningen en honderd andere details die me nooit waren opgevallen op plekken waar ik al duizend keer was langsgefietst. Opvallend vaker zeiden mensen me gedag, en ik hen. Lopend bewoog ik door een andere, parallelle wereld van de stad.
Menselijke maat
Jezelf zoveel mogelijk lopend verplaatsen is oefenen in vertragen, en het is ook een feilloze graadmeter voor geduld. Daarin verschilt lopen niet van de zitsessies. De eenvoudige handeling van het lopen laat me voelen hoeveel ongeduld er aanwezig is als ik langzamer voortbeweeg dan mogelijk is, in de drukte van het dagelijks leven wanneer er juist redenen in overvloed zijn om te versnellen. Lopen is daarnaast gevoel terugkrijgen voor de menselijke maat, voor de snelheid van 1pv, één paar voeten, de snelheid die het lichaam kan behappen. Zo is zelfs eenvoudig wandelen meditatie, en een weg naar dieper luisteren.
In De eenvoud van aandacht. Wat je zoekt is dichterbij dan je denkt beschrijft Cathelijne zeven sporen waarlangs ze zelf dieper leerde luisteren.